Η Χάρις στη ρότα του ιταλικού σινεμά

Ο Νίνο Ρότα, ο Φεντερίκο Φελίνι, ο Μάνος Χατζιδάκις. Η «Τζελσομίνα» του χιούμορ και της αφέλειας. Η Ιταλία των δεκαετιών του '50 και του '60. Υπέροχα «φανφαρόνικες», αλλά και βαθιά μελαγχολικές μελωδίες.

Η Χαρούλα Αλεξίου ξαναείδε όλες τις μεγάλες ταινίες του Φελίνι, με το έργο του οποίου ταυτίστηκε η μουσική προσωπικότητα του Ρότα Είναι τυχερή η Χαρούλα Αλεξίου γιατί αυτό τον καιρό έχει ένα ισχυρό κίνητρο να θυμηθεί, να εμπνευστεί ή να συγκινηθεί από σύμβολα, δημιουργίες και πρόσωπα, εμβληματικά για τον πολιτισμό μιας κάποτε «υγιέστερης» Ευρώπης.
Η παράσταση «Η Χάρις Αλεξίου στο σινεμά του Νίνο Ρότα» κάνει πρεμιέρα στις 7 Οκτωβρίου στο «Θέατρον» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», με αφορμή την 100ή επέτειο από τη γέννηση του μεγάλου Ιταλού δημιουργού (1911-1979).
Κι επαναλαμβάνεται στις 8, 9, 14, 15 και 16 Οκτωβρίου, σηματοδοτώντας, όπως ανακοίνωσε ο γενικός διευθυντής της ΕΡΑ Δημήτρης Παπαδημητρίου, την αφετηρία της συνεργασίας του «Ελληνικού Κόσμου» με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ (εν προκειμένω με την 60μελή Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής που, υπό τον Ανδρέα Πυλαρινό, θα συνοδεύει τη Χαρούλα), υπέρ ενός κύκλου εκδηλώσεων που θα καλέσει και άλλους μεγάλους Ελληνες ερμηνευτές να αναμετρηθούν με τραγούδια εκτός του ρεπερτορίου τους.
Αυτό ακριβώς θα κάνει και η Αλεξίου. Ο Ρότα τής ασκεί τη γοητεία «ενός άγνωστου και άφθαρτου για μένα», όπως έλεγε χθες, «μουσικού τοπίου». Γι' αυτό είχε στην αρχή επιφυλάξεις. «Επρεπε να σιγουρευτώ ότι δεν θα είμαι ένα πρόσωπο-κόντρα στην ιστορία και τη μουσική του Ρότα: οι τραγουδιστές που έχουμε μια μεγάλη πορεία, έχουμε φτιάξει ένα ύφος με τα τραγούδια μας. "Γιατί εγώ και όχι μια πιο λυρική τραγουδίστρια", αναρωτιόμουν».
Αναζητώντας την απάντηση, οδηγήθηκε στον Μάνο Χατζιδάκι. Ηταν εκείνος που το 1987, στον «Σείριο», της δίδαξε το περίφημο «Canzone Arabbiata» («Canto per me») του Ρότα που ακουγόταν στην ταινία «Μια ιστορία έρωτα και αναρχίας» της Λίνα Βερτμίλερ. Από εκεί ξεκίνησε η σχέση της με την Ιταλία, σχέση που συστηματοποιήθηκε το '88 όταν εν όψει της συνεργασίας της με τον τροβαδούρο Πάολο Κόντε, έκανε και μαθήματα ιταλικών.
Γλωσσική οικειότητα
Λόγω γλωσσικής οικειότητας κάμφθηκαν οι αντιστάσεις της. Και αποφάσισε να ερμηνεύσει από τα τραγούδια που της πρότεινε ο Ιάσονας Τριανταφυλλίδης, ο οποίος επιμελείται το τωρινό πρόγραμμα, όσα «μπορεί να κατανοήσει η φωνή μου». Πολλά προφανώς, όπως επισήμανε ο Τριανταφυλλίδης, εντοπίζοντας τη σχέση της Αλεξίου με το ρεπερτόριο του Ρότα, που «συνδύαζε την κλασική μουσική παιδεία με τη λαϊκή μουσική της πατρίδας του.
Η μουσική του, ειδικά στις ταινίες του Φελίνι, είναι μια μείξη ωραίου "φανφαρόνικου" ύφους και βαθιάς μελαγχολίας. Η Αλεξίου, με τα πόδια της ριζωμένα στη γη και τα χέρια της στα σύννεφα, είναι επίσης μια μείξη απόλυτα γήινου και απόλυτα ονειρικού».
Η προετοιμασία του προγράμματος προϋπέθετε κι ένα σινεφίλ στάδιο: η Χαρούλα ξαναείδε όλες τις μεγάλες ταινίες του Φελίνι, με το έργο του οποίου κυρίως ταυτίστηκε η μουσική προσωπικότητα του Ρότα -αν εξαιρέσει κανείς τους τρεις «Νονούς» του Κόπολα, τον «Γατόπαρδο» του Βισκόντι, τη Βερτμίλερ και λιγότερο τον Τζεφιρέλι. Η μεγαλειώδης Τζουλιέτα Μασίνα, γλυκιά και αφελής «Τζελσομίνα» στο «La Strada», τα αριστουργηματικά «Amarcord», «8 ½», «Νύχτες της Καμπίρια», «Dolce Vita» επέστρεψαν την Ελληνίδα ερμηνεύτρια σε μια Ιταλία άλλων δεκατιών, «που μοιάζει τόσο με την Ελλάδα εκείνης της εποχής. Εβλεπα προχθές μια σκηνή: Μια μητέρα βρίσκεται στο νοσοκομείο και την επισκέπτονται ο άντρας και ο γιος της. "Φάγατε;" τους ρωτάει. Κι αυτό το "φάγατε" σημαίνει όπως και σ' εμάς τα πάντα: "τι κάνετε", "σας αγαπώ", "σας νοιάζομαι"...».
Κι έτσι, παρακινημένη από οικείες σκηνές, «τόλμησα να γράψω για κάποια τραγούδια ελληνικούς στίχους και το ίδιο ζήτησα από τη Λίνα Νικολακοπούλου». Ολο το μουσικό υλικό ενορχηστρώθηκε από τον Κώστα Παπαδούκα. Τη σκηνοθεσία της παράστασης έχει κάνει ο Πάνος Παπαδόπουλος και τους φωτισμούς η Ελευθερία Ντεκώ.
Οσο για τα εισιτήρια, τόσο ο καλλιτεχνικός διευθυντής του «Θεάτρου» Θρασύβουλος Γκάτσιος όσο και η Αλεξίου, έκαναν τα πάντα για να τα διατηρήσουν στο χαμηλότερο δυνατόν επίπεδο: 48, 38, 28 και 18 ευρώ. Προπωλούνται στα ταμεία του «Ελληνικού Κόσμου» (Πειραιώς 254), στα Public, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.theatron254.gr και τηλεφωνικά στο 212 2540300.